Bạn chán ngấy cảnh sáng “xách đuýt” đi làm chiều “xách đuýt” về, vượt tắc đường giờ cao điểm để đổi lại đồng lương bình bình và cảm giác an toàn? Bạn muốn toàn quyền quyết định sự nghiệp, không cần họp hành vô nghĩa và cũng chẳng ai có thể đổ lỗi cho bạn? Nếu vậy, hãy thử bước chân vào con đường Solopreneur – nơi mà tự do và trách nhiệm song hành.
🚀 1. Solopreneur là gì?
Theo từ điển Merriam-Webster, solopreneur là thuật ngữ chỉ những người tổ chức, điều hành, và đánh giá rủi ro của một công việc kinh doanh hoặc một doanh nghiệp mà không có sự giúp đỡ của ai khác. Họ là những “solo entrepreneur” – những người khởi nghiệp đơn độc.
Solopreneur là sự kết hợp giữa solo (đơn độc) và entrepreneur (doanh nhân), chỉ những người tự mình tổ chức, vận hành và chịu trách nhiệm cho công việc kinh doanh của chính họ mà không có sự hỗ trợ từ đội nhóm hay nhân viên.
Họ có thể là những freelancer, chủ doanh nghiệp nhỏ, hoặc bất kỳ ai tự thân vận động trong công việc mà không phụ thuộc vào tập thể. Nếu doanh nghiệp phát triển, họ hưởng trọn thành quả. Nếu thất bại, họ là người duy nhất gánh chịu.
Solopreneur có thể xuất phát từ:
- Mong muốn kiểm soát tối đa công việc của mình.
- Không tìm được đội nhóm phù hợp hoặc muốn vận hành tinh gọn.
- Yêu thích sự linh hoạt, không muốn gò bó trong mô hình doanh nghiệp truyền thống.
📜 2. Solopreneur không phải hiện tượng mới
Không phải đợi đến kỷ nguyên Internet, solopreneur mới xuất hiện. Trước đây, những người thợ rèn, nhà văn tự xuất bản, hay thậm chí một nông dân tự trồng trọt trên mảnh đất của mình cũng là solopreneur.
Ví dụ kinh điển là Tản Đà, một nhà thơ Việt Nam, tự lo xin giấy phép, in ấn, phát hành, và viết hầu hết nội dung trên tờ An Nam Tạp Chí. Đó chính là tinh thần của solopreneur: tự làm tự ăn.
Mặc dù thuật ngữ “solopreneur” chỉ mới được dùng phổ biến từ những năm 1992, nhưng bản chất của nó đã tồn tại hàng thế kỷ. Điểm khác biệt là ngày nay, công nghệ giúp solopreneur có nhiều cơ hội hơn để phát triển.
📈 3. Vì sao solopreneur ngày càng phổ biến?
A, Động lực từ đại dịch COVID-19
COVID-19 đã thay đổi cách làm việc và tư duy về nghề nghiệp. Khi thị trường lao động biến động mạnh, nhiều người buộc phải tìm kiếm công việc tự do, từ đó tạo ra làn sóng solopreneur mạnh mẽ hơn bao giờ hết.
Ngoài ra, xu hướng làm việc từ xa cũng giúp những người làm nghề tự do có nhiều cơ hội hơn để phát triển.
B, Internet và các công cụ AI – Bệ phóng cho solopreneur
Nhờ Internet, các sản phẩm số (digital products) trở thành nguồn thu nhập hấp dẫn. Một freelancer có thể bán thiết kế, lập trình một ứng dụng, viết sách điện tử, hay dạy học online cho khách hàng ở bất kỳ đâu trên thế giới.
Bên cạnh đó, các công cụ AI phát triển giúp cho 1 cá nhân có thể làm được nhiều việc hơn, làm việc hiệu quả hơn từ đó dễ dàng “tự lập” công việc kinh doanh của mình
C, Môi trường công sở căng thẳng
Đối với nhiều người, công sở là một “chiến trường” đầy áp lực với những cuộc họp không hồi kết, drama nội bộ, sếp khó chiều, và những quy tắc cứng nhắc. Chính điều này khiến nhiều người muốn rẽ hướng solo để làm chủ cuộc chơi.
Solopreneur giúp họ: ✅ Tự kiểm soát công việc, không chịu áp lực từ đồng nghiệp hoặc cấp trên. ✅ Linh hoạt thời gian, làm việc theo nhịp độ cá nhân. ✅ Không cần thỏa hiệp với những quy tắc công sở cứng nhắc.
⏳ 4. Những ngành nghề phát triển mạnh theo mô hình solopreneur:
- Kinh doanh online (dropshipping, print-on-demand, digital marketing).
- Freelancer (thiết kế, viết lách, lập trình, dịch thuật, v.v.).
- Sáng tạo nội dung (YouTuber, Blogger, Podcaster, Streamer).
- Huấn luyện cá nhân (life coach, fitness coach, chuyên gia tài chính cá nhân).
🔥 5. Làm solopreneur có thật sự “màu hồng”?
Làm việc một mình không phải lúc nào cũng dễ dàng. Những solopreneur phải đối mặt với nhiều thách thức:
❌ Công việc chất đống: Một mình làm mọi thứ từ marketing, sales, tài chính đến vận hành.
❌ Không có đồng đội để san sẻ: Khi gặp khó khăn, không có ai để cùng brainstorm hay hỗ trợ.
❌ Tự chịu rủi ro tài chính: Nếu thất bại, không có lương cố định hay bảo hiểm trợ cấp.
Tuy nhiên, solopreneur không có nghĩa là tách biệt hoàn toàn. Họ vẫn có thể thuê ngoài (outsourcing) các dịch vụ như vận chuyển, kế toán, hoặc hợp tác với freelancer khác để phát triển công việc hiệu quả hơn.
🏆 6. Kết luận: Solopreneur – Áp lực của tự do?
Làm solopreneur là một lựa chọn đầy thử thách nhưng cũng rất đáng giá. Nếu bạn muốn toàn quyền kiểm soát sự nghiệp, thích tự do nhưng sẵn sàng chịu trách nhiệm với mọi quyết định, thì con đường này có thể dành cho bạn.
Quan trọng hơn là trong hành trình này bạn sẽ từng bước phát triển, trở nên tốt hơn với những kỹ năng mới, làm quen dần với việc quản lý bản thân, đối tác outsourcing, cộng tác viên… từ đó tạo nên bàn đạp cho sự phát triển thành doanh nghiệp.
Hãy nhớ rằng không có công thức chung cho thành công. Bạn có thể solo nhưng không cô độc – hãy tận dụng các nguồn lực xung quanh và từng bước chinh phục mục tiêu của mình! 🚀